Ο «Αρκτούρος» είναι μια ελληνική, μη κυβερνητική και μη κερδοσκοπική περιβαλλοντική οργάνωση που ιδρύθηκε το 1992 για την προστασία της άγριας χλωρίδας και πανίδας στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
http://www.arcturos.gr/
Στα πλαίσια της λειτουργίας του Αρκτούρου, πραγματοποιούνται δράσεις έρευνας πεδίου, επιστημονικής μελέτης, περιβαλλοντικής εκπαίδευσης των κατοίκων σε ορεινές περιοχές που αλληλεπιδρούν με την άγρια ζωή, ενημέρωσης του κοινού και ευαισθητοποίησης των πολιτών.
Στο 1,5 περίπου χιλιόμετρο έξω από το χωριό Νυμφαίο του Δήμου Αμυνταίου (Περιφερειακή Ενότητα Φλώρινας), σε υψόμετρο 1.350 μέτρων στις κορυφογραμμές του όρους Βίτσι, από το 1994 ο Αρκτούρος λειτουργεί το μοναδικό στην Ελλάδα καταφύγιο για την καφέ αρκούδα. Σε μία ειδικά διαμορφωμένη έκταση 50 στρεμμάτων, μέσα σε περιφραγμένο τμήμα φυσικού δάσους οξιάς που χωρίζεται σε 4 διακριτές περιοχές για τα ζώα, διαβιούν 15 αρκούδες (2018).
Στις εγκαταστάσεις φιλοξενούνται θηλυκές και αρσενικές αρκούδες που κατασχέθηκαν από αρκουδιάρηδες, τσίρκα και ζωολογικούς κήπους στους οποίους δεν πληρούνταν οι κανόνες ορθής ευζωίας, τραυματισμένα ζώα που δεν μπορούν να αυτοσυντηρηθούν ή αρκούδες που βρέθηκαν ορφανές σε βρεφική ηλικία. Αφού περάσουν από τις απαραίτητες εξετάσεις στον Κτηνιατρικό Σταθμό και στειρωθούν, μεταφέρονται στο καταφύγιο, όπου θα ζήσουν με την φροντίδα των ανθρώπων της οργάνωσης.
Εκτός από τα μικρά αρκουδάκια στα οποία ακολουθείται ειδικό πρόγραμμα επανένταξης στο φυσικό περιβάλλον, οι αρκούδες που ζουν στο καταφύγιο δεν αναπαράγονται (αν και έχουν σεξουαλικές επαφές) και δεν θα επιστρέψουν στη φύση, αφού δεν έχουν πάρει τη διετή εκπαίδευση από τις μητέρες τους και δεν έχουν διδαχθεί τους θεμελιώδεις κανόνες επιβίωσης που θα τους επέτρεπαν να ζήσουν ανεξάρτητες.
Το πιο σημαντικό έργο του Αρκτούρου δεν είναι μόνο η προστασία και η περίθαλψη άγριων ζώων που ζουν στη χώρα μας, αλλά κυρίως η διασύνδεση του φυσικού στοιχείου με τον ανθρώπινο παράγοντα για την αποτελεσματική συμβίωσή τους.
http://www.arcturos.gr/
14 περίπου χιλιόμετρα από το καταφύγιο της καφέ αρκούδας στο Νυμφαίο, στις Αγραπιδιές Φλώρινας λειτουργεί και το Καταφύγιο του Λύκου. Η οργάνωση του Αρκτούρου ασχολείται όμως και με τη διάσωση και τον πολλαπλασιασμό του καθαρόαιμου ελληνικού ποιμενικού σκύλου που κινδυνεύει με εξαφάνιση, φιλοξενώντας σε παρακείμενο χώρο το κέντρο αναπαραγωγής και (επανα)διάδοσης του Ελληνικού Ποιμενικού. Διασώζοντας αυτό το είδος και διαδίδοντάς το ξανά στους επαγγελματίες κτηνοτρόφους (καθώς είναι ο μόνος σκύλος που δεν φοβάται και αντιμετωπίζει μεγάλα σαρκοφάγα ζώα και παλεύει με την αρκούδα και το λύκο), προστατεύεται η κτηνοτροφία και ταυτόχρονα αποφεύγονται παράνομες μέθοδοι και καταστροφικά για το οικοσύστημα μέτρα που εφάρμοζαν οι βοσκοί, όπως θανατώσεις των άγριων ζώων με δηλητηριάσεις και πυροβολισμούς.
Το 2018 δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Heredity η πρώτη ολοκληρωμένη γενετική μελέτη της καφέ αρκούδας στην Ελλάδα που πραγματοποιήθηκε από τον Αρκτούρο (History-driven population structure and asymmetric gene flow in a recovering large carnivore at the rear-edge of its European range). Η καινοτόμα μελέτη, που συντονίστηκε από τον επιστημονικό διευθυντή της οργάνωσης Αλέξανδρο Καραμανλίδη και βασίστηκε σε ανάλυση τριχών που μαζεύτηκαν από ένα δίκτυο τριχοπαγίδων που είχε τοποθετηθεί σε στύλους της ΔΕΗ, καταδεικνύει τα εξής συμπεράσματα:
1
Στην Ελλάδα υπάρχουν 4 γενετικά διαφοροποιημένοι πληθυσμοί που συναντώνται στη Ροδόπη, στο Βίτσι και στον Βαρνούντα, στη βόρεια Πίνδο (στην περιοχή του Γράμμου) και στην κεντρική Πίνδο (περιοχή Γρεβενών). Οι τρεις τελευταίοι πληθυσμοί επικοινωνούν γενετικά μεταξύ τους αλλά όχι με αυτόν της Ροδόπης.
2
Ο πληθυσμός της καφέ αρκούδας στην Πίνδο είναι ο πιο υποβαθμισμένος γενετικά πληθυσμός στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων.
3
Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια γενετική ανάκαμψη της καφέ αρκούδας στην Πίνδο. Η ανάκαμψη αυτή συντελείται μέσω της ροής γενετικού υλικού (δηλαδή της κίνησης αρκούδων) από Νότο προς Βορρά, από την περιοχή δηλαδή της κεντρικής Πίνδου προς το Γράμμο και από εκεί προς το όρη Βίτσι και Βαρνούντας.
Το «Κέντρο ενημέρωσης για την Καφέ Αρκούδα», βρίσκεται μέσα στο Νυμφαίο και στεγάζεται στο ιστορικό κτίριο της Νικείου Σχολής. Εκεί, το κοινό μπορεί να ενημερωθεί για την εξέλιξη του είδους, τη γεωγραφική του κατανομή, τους κινδύνους που αντιμετωπίζει αλλά και τους τρόπους αντιμετώπισής τους.
http://www.arcturos.gr/
http://www.arcturos.gr/
http://www.arcturos.gr/
Το Καταφύγιο λειτουργεί όλες τις ημέρες (καθημερινές και Σαββατοκύριακα από τις 10:00 έως τις 16:30) εκτός Τετάρτης, και παραμένει κλειστό την περίοδο του χειμέριου ύπνου των αρκούδων (αρχές Ιανουαρίου-αρχές Μαρτίου). Οι ξεναγήσεις πραγματοποιούνται κάθε 1 ώρα συνοδεία ξεναγού του Αρκτούρου και διαρκούν 30 λεπτά, με την τελευταία ξενάγηση να ξεκινά στις 16:30.
Η είσοδος έχει 6 ευρώ για ενήλικες και παιδιά άνω των 12 ετών, 4 ευρώ για παιδιά 3-12 ετών, ενώ για παιδιά έως 3 ετών η είσοδος είναι δωρεάν. Το εισιτήριο ισχύει και για την επίσκεψη στο καταφύγιο του λύκου στις Αγραπιδιές αλλά και στο κέντρο ενημέρωσης στη Νίκειο Σχολή.
ευχαριστουμε
τον ξεναγό του Αρκτούρου Γιώργο Μοστάκη για την εμπεριστατωμένη πληροφόρηση και την ολοκληρωμένη ξενάγηση και τον υπεύθυνο επικοινωνίας της οργάνωσης Παναγιώτη Στεφάνου.
εθελοντισμός
Αν θες να γίνεις εθελοντής/εθελόντρια του Αρκτούρου, δες περισσότερα εδώ: http://www.arcturos.gr/gr/summeteho/volunteerism/
υιοθεσία
Αν θες να υιοθετήσεις αρκούδα, λύκο ή ελληνικό ποιμενικό σκύλο συμβάλλοντας κι εσύ στην προστασία τους, μάθε περισσότερα εδώ:
http://www.arcturos.gr/gr/summeteho/adoption/
Για οποιαδήποτε άλλη πληροφορία, μπορείς να επικοινωνήσεις στο 23860 41500 ή στο http://www.arcturos.gr/gr/contact-form/
*Τα ζώα που απεικονίζονται στις φωτογραφίες βρίσκονται σε ελεγχόμενο περιβάλλον, εποπτευόμενο από τον ΑΡΚΤΟΥΡΟ.
